De Mains De Maîtres - Biennale 2023 Catalogue de l'exposition

Production artisanale portugaise: L’actualité du savoir-faire ancestral grand isolement des villages, fonctionnant comme un élément agrégateur des communautés. Avec le recul de l’agriculture et l’éclaircissement démographique des villages, et après une période de crise dans sa perpétuation, une prise de conscience et une promotion des identités culturelles locales ont émergé, qui sont venues revitaliser les fêtes masquées. Insérée dans un nouveau contexte, marquée par de multiples initiatives patrimoniales et de visibilité, une dimension performative s’ajoute à la dimension rituelle, ouvrant les fêtes masquées à des publics nouveaux et plus larges, motivant la production continue et la réinvention des masques. EN | Beyond the practical uses we give them, the objects that surround us in our daily lives contain affective, personal dimensions and often a link with a collective, allowing us to connect with them. Sometimes they form part of family stories; bear the mark of the person who produced them; are an expression of affection for someone; are inscribed with decorative elements standardised by local tradition; belong to a collective; or are associated with festivities that mark moments of the year, with an origin and meaning that has been lost in time. Portuguese masks are the example we have chosen to highlight the symbolic dimension of these artefacts. They are used in rituals that give meaning to groups and communities, marking important moments in the calendar. Beyond the artistic expression that gives them form, they contain meanings that are expressed in the reproduction and maintenance of social and cultural systems through their participation in ritual manifestations, whether public or more intimate. They present a great diversity, not only in the materials used in their production (wood, cork, plant fibres, metal), but also in the festivities of which they are an integral part and which take place during Christmas and Carnival. Masks in Portugal share elements of transgression, the diabolical and the disturbing, which are revealed both in their production and in the behaviour of the masqueraders who make use of them in full costume. The ceremonies of which they form part date back to rural societies that were directly regulated by agricultural cycles and are particularly associated with winter, the period of greatest relief from heavy labour and of the greatest seclusion of villages within themselves, functioning as an aggregating element of their communities. Following the decline of agricultural production and the demographic ageing that threatened many villages, an emerging awareness and promotion of local cultural identities has revitalised masked festivities. Readopted in a new context and in multiple initiatives that seek to make heritage more visible, a performative dimension has been added to the ritual dimension, opening masked festivities to new and wider audiences and ensuring continuity in the production and reinvention of the masks. LU | D’Géigestänn, déi eis am Alldag ëmginn, hunn niewent dem prakteschen Notzen, dee mir hinne ginn, affektiv, perséinlech Dimensiounen oder Verbindungen zu engem Kollektiv, iwwer déi mir eis mat hinne verbannen. Heiansdo si si en Deel vu Familljegeschichten, si markéiert vun deemjéinegen, dee se realiséiert huet, sinn d’Resultat vum Ausdrock vun Zouneigung zu enger Persoun, si mat standardiséierten dekorativen Elementer vun enger Traditioun beschrëft, an heiansdo gehéiere si zu engem Kollektiv oder sinn als Produkt associéiert mat de Feierlechkeeten, déi bestëmmt Momenter vum Joer prägen, mat enger Hierkonft an engem Sënn, déi am Laf vun der Zäit verluergaang sinn. Mir hunn déi portugisesch Masken als Beispill gewielt, fir déi symbolesch Dimensioun vun dësen Artefakten ervirzehiewen. Si sinn Deel vu Ritualer, déi engem Grupp oder enger Communautéit e Sënn ginn an déi wichteg Momenter vum Kalenner markéieren. Iwwer de kënschtlereschen Ausdrock, deen hinne Form gëtt, eraus enthale si Bedeitungen, déi sech duerch d’Deelhuelen u rituellen, ëffentlechen oder verstoppte Manifestatiounen an der Reproduktioun an am Oprechterhale vu gesellschaftlechen a kulturelle Systemer ausdrécken. Si weisen eng grouss Diversitéit op, dëst net nëmme bei de benotzte Materialer (Holz, Kork, planzlech Faseren, Metall) a bei der Fabrikatioun, mee och a Bezuch op d’Festivitéiten, vun deene si e feste Bestanddeel sinn an déi an der Zäit vu Chrëschtdag bis Fuesdënschdeg stattfannen. Déi portugisesch Masken hunn als gemeinsamen Nenner Elementer vun Transgressioun, Diabolismus an dem Onheemlechen, déi sech souwuel an hirer Konstruktioun wéi och am Verhale vun de maskéierte Persounen, déi se souzesoen ausstellen, erëmfannen, genee ewéi am komplette Kostüm, an deem si sech presentéieren. D’Zeremonien, zu deene si gehéieren, stamen aus enger Zäit, an där déi ländlech Gesellschaften direkt vun de landwirtschaftlechen Zykle gereegelt goufen. Si duerchzéien de Wanter, eng Zäit vum Joer, an där et e bëssen Erliichterung vun deene schwéiersten Aarbechte gëtt, an deenen d’Dierfer sech méi isoléieren an op sech selwer bezéien. D’Maske fungéieren als verbannend Element vun de Communautéiten. Mam Fortbeweege vun der Landwirtschaft an der demografescher Ausdënnung vun den Dierfer an no enger Krisenzäit koum et zu engem neie Bewosstsinn an zu der Fërderung vun de lokale kulturellen Identitéiten, déi déi maskéiert Fester nees nei belieft hunn. Integréiert an en neie Kontext, gepräägt vu villen Initiativen, déi de Patrimoine an d’Siichtbarkeet fërderen, gesellt sech zu der ritueller Dimensioun och eng performativ Dimensioun a mécht esou d’maskéiert Fester fir nei, méi breet Publicken op, déi dofir suergen, datt d’Maske weider produzéiert an nei erfonnt ginn. FR | Au-delà de l’usage pratique que nous en faisons, les objets qui nous entourent au quotidien contiennent des dimensions affectives, personnelles et souvent un lien avec un groupe, ce qui nous permet d’entrer en contact avec lui. Parfois, ils font partie d’histoires familiales, portent la marque de la personne qui les a produits, sont l’expression d’une affection pour quelqu’un, sont ornés d’éléments décoratifs standardisés par la tradition locale, appartiennent à un ensemble ou sont associés à des festivités qui marquent des moments de l’année, avec une origine et un sens qui se sont perdus dans l’histoire. Les masques portugais sont l’exemple que nous avons choisi pour mettre en valeur la dimension symbolique de ces artefacts. Ils participent à des rituels qui donnent du sens à un groupe ou une communauté, marquant les moments importants du calendrier. Au-delà de l’expression artistique qui leur donne forme, ils contiennent des significations qui s’expriment dans la reproduction et le maintien des systèmes sociaux et culturels à travers leur participation à des manifestations rituelles, publiques ou cachées. Ils présentent une grande diversité, non seulement par les matériaux utilisés (bois, liège, fibres végétales, métal ...) mais aussi par les festivités dont ils font partie intégrante et qui se déroulent pendant la période qui comprend Noël et Mardi gras. Les masques dans le contexte portugais ont pour dénominateurs communs des éléments de transgression, diabloliques et inquiétants, qui se révèlent dans leur construction et dans le comportement des personnes masquées qui les exhibent, ainsi que dans le costume complet dans lequel ils apparaissent. Les cérémonies dont ils font partis résultent d’une époque où les sociétés rurales étaient directement régulées par les cycles agricoles. Ils traversent l’hiver, une période de l’année de soulagement des travaux les plus pénibles et d’un plus Le Symbolique D’Symbolik The Symbolic 108 DE MAINS DE MAÎTRES DE MAINS DE MAÎTRES 109

RkJQdWJsaXNoZXIy MjIyNDg=